Jeg Elsker Dei,
dat zei mijn toenmalige vriend aan de telefoon tegen mij tijdens
zijn verblijf in Noorwegen wegens zijn werkzaamheden bij de Marine. Later,
inmiddels mijn echtgenoot geworden, fluisterde hij nog wel eens die woorden. Ik
kende de taal niet, maar door de intonatie tijdens het gesprek begreep ik het
wel. “Jeg Elsker Dei.’ “Ik houd van jou.”
Taal is een oceaan van woorden en taal was er al voor wij
werden geboren en zal er daarna nog altijd zijn. We hebben de keuze uit al die
woorden die hun betekenis hebben en aan ons de keus hoe we taal gebruiken en dat
zelf invullen. In films kom ik de uitspraak ‘ik hou van jou’ vaak tegen tijdens
verliefde scènes, onlangs in een Turkse serie; “Ben seni Seviyorum” “Ik houd van jou.” Ik hoef de taal niet te kennen
om te begrijpen wat er werd gezegd. In een prachtige Turkse Lyric van Chem
Adrain “Ben seni cok sevdim’ wordt met mooie tekst de liefde verhaalt. Jane Birkin met Je t’aime, een nummer door ons
aller bekend denk ik zo. Door de wijze van zingen, de gevoelens en de muziek tijdens dit nummer, is het kennen van de
Franse taal niet eens nodig. En of de uitdrukking nu in het Spaans “Te Amo”, in
het Engels “I love You”, of in het Duits “Ich liebe dich” wordt gezegd, wanneer
men elkaar omhelst, het gevoel laat spreken, verstaat men elkaar.
En of de maan nu in Italië “Luna”, in Frankrijk “La Lune”,
of in Engeland “The Moon” schijnt, we hoeven er maar naar te wijzen, of men
begrijpt elkaar. Taal is niet enkel kunnen spreken, maar ook communiceren via
gezichtsuitdrukking, gevoelens, en gebaren.
Men kan een vreemde taal leren, maar kent dan nog lang niet
alle uitdrukkingen die in dat land al jarenlang in gebruik zijn. Door onze
moedertaal zijn wij ermee opgegroeid. En om onze eigen uitdrukkingen in een
andere taal te vertalen en te gebruiken zal men vaak niet begrepen worden.
Bijvoorbeeld de uitdrukking “Beren op de Weg”, met deze uitdrukking wordt vaak
aangegeven, dat men problemen verwacht. Echter vertaald in het Engels: “Bears
on the road” komt deze uitspraak geheel anders over. Het is geen bestaande
uitdrukking en zal dan ook niet begrepen worden.
Ik heb enkele jaren in Frankrijk mogen verblijven. Hoewel ik
redelijk de Franse taal beheers, mistte ik dikwijls om mij eenvoudig te kunnen uiten met een gerelateerde
uitspraak. Ik heb enkele Franse uitdrukkingen geleerd, maar ééntje hoorde ik
dikwijls wanneer mensen aan elkaar vroegen hoe het ging: “Au Boulot, Au Boulot”,
Werken, werken, werken, oftewel altijd maar werken, druk, druk.
Hoe dan ook, communiceren is belangrijk om te verbinden, te
kunnen uiten op wat voor manier dan ook. Ik heb genoten toen mijn kinderen de
eerste woordjes na zeiden en later hun eigen gesprek voerden in een taal die
alleen wij als ouders konden verstaan. Grappige woordkeuzes, die ons vaak aan
het lachen maakten. Wijzend naar een vliegtuig en dan horen van mijn zoon:
Kijk, vlievuig!
Hoewel mijn moedertaal Nederlands is vind ik “Je t’aime”, of
“I love you” toch romantischer klinken dan “Ik hou van jou” in het Nederlands.
En natuurlijk “Jeg Elsker Dei” zal ik nooit vergeten, al spreek ik verder geen
woord Noors.